Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sıkça Sorulan Sorular
Soru 1: Bakanlığımız Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yürütülen görevler nelerdir?
Genel Müdürlüğümüz;
Avukatlık hizmetleri kapsamında; Bakanlığımızın taraf olduğu adli ve idari davalarda, tahkim yargılamasında, icra işlemlerinde ve yargıya intikal eden diğer her türlü hukuki uyuşmazlıklarda Bakanlığımızı temsil etmektedir. Danışmanlık hizmetleri kapsamında ise; mevzuat, sözleşme ve şartname taslaklarını, incelemekte, diğer birimlere hukuki mütalaa vermektedir. Bunlar dışında Bakanlığımız hukuk uyuşmazlıkları değerlendirme komisyonu ve arabuluculuk komisyonunun sekretarya işlemleri ile Bakanlıkça verilen diğer işler Genel Müdürlüğümüzce yürütülmektedir.
Soru 2: Bakanlığımızın taraf olduğu davalar kimler tarafından takip edilmektedir?
Bakanlık merkez teşkilatında hukuk müşavirlerimiz ve avukatlarımız görev yapmakta olup, İl Müdürlüklerimizde de avukatımız bulunmaktadır.
Soru 3: Bakanlığımız Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünce takip edilen adli davalar hangi tür davalardan oluşmaktadır?
Takip edilen adli davaların büyük bir çoğunluğunu Bakanlığımızca müdahil olunan kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik olarak uygulanan şiddet veya şiddet tehlikesi dolayısıyla açılan kamu davaları oluşturmakta, evlat edinme, nafaka, koruma tedbiri konusundaki davalar ile Bakanlığımızın iş ve işlemlerinden kaynaklanan bir kısım davalar da takip edilen adli davalar arasında yer almaktadır.
Ayrıca işkolu, sendikal yetki, alt işverenlik muvazaa tespiti işlemlerine, uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davalar ile maddi ve manevi tazminat davaları gibi iş hukukundan kaynaklanan davalar da Genel Müdürlüğümüzce takip edilmektedir.
Soru 4: Bakanlığımız Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünce takip edilen idari davalar hangi tür davalardan oluşmaktadır?
İdari davaların çoğunluğunu kurumca hizmet sunulan bireyler tarafından yapılan istihdam taleplerinin reddi üzerine açılan iptal davaları, Bakanlıkça verilen açılış, çalışma, yetki belgesi gibi bir kısım izin ve belgelerin verilmemesi veya iptali üzerine açılan davalar oluşturmaktadır. Bakanlıkça yapılan düzenleyici işlemler ile personel işlemlerine karşı açılan davalar da idari davalar arasında yer almaktadır.
Soru 5: Bakanlığımızın kamu davalarına müdahale etmesinin yasal dayanağı nedir?
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasıdır. Bakanlığımız gerekli görmesi hâlinde kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik olarak uygulanan şiddet veya şiddet tehlikesi dolayısıyla açılan idarî, cezaî, hukukî her tür davaya ve çekişmesiz yargıya katılabilir.
Soru 6: Bakanlığımız hangi davalara müdahil olabilir (katılabilir)?
Şiddet ve şiddet tehlikesi dolayısıyla açılan davalara katılabilir.
Soru 7: Bakanlığımız şiddet nedeniyle açılan her davaya katılabilir mi?
Sadece kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik olarak uygulanan her türlü şiddet ve şiddet tehlikesi nedeniyle açılan davalara katılır.
Soru 8: Bakanlığımız bu kapsamdaki davalardan nasıl haberdar olur?
Dava konusu olaydan herhangi bir yolla haberdar olunabilir. 6284 sayılı Kanun kapsamdaki davalar çoğunlukla davanın görüldüğü mahkeme tarafından Bakanlığımıza ya da İl Müdürlüklerimize ihbar edilir.
Soru 9: Bakanlığımız kendine ihbar edilen dava dosyaları hakkında hangi işlemleri yapar?
6284 sayılı Kanun kapsamındaki her ihbar mutlaka İl Müdürlüklerimize de bildirilerek mesleki çalışma veya sosyal inceleme yapılması, gerekli görülmesi halinde Bakanlığımız tarafından sunulan uygun hizmet modellerinden faydalandırılması sağlanır.
Davaya müdahale konusu ayrıca değerlendirilir.
Soru 10: Bakanlığımızın davalara müdahil olması için kimler başvuruda bulunabilir?
Şiddet mağduru/ mağdur yakınları Bakanlığımıza ya da İl Müdürlüklerimize başvurabilir.
Soru 11: Bakanlığımız hangi dosyalara müdahil olacağını nasıl belirler?
Her dosya kendi içinde ve tarafsız değerlendirilir. Öncelikle dosyaların 6284 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına, davanın kadın, çocuk ve aile bireylerine yönelik şiddet unsuru içerip içermediğine bakılır.
Dosya 6284 sayılı Kanun kapsamında ise; bazı davalara doğrudan, bazı davalar yönünden ise İl Müdürlüklerimiz tarafından mağdur hakkında mesleki çalışma ve sosyal inceleme yapılması sonrası davaya müdahale talep edilir.
Soru 12: Savcılık (soruşturma) aşamasında da davaya müdahale edilir mi?
Kanun gereği; ancak açılmış olan kamu davalarına katılma talep edilebilir. Soruşturma aşamasında müdahale mümkün değildir.
Soru 13: Bakanlık avukatı kişinin şahsi avukatı mıdır?
Bakanlık, işlenen suç nedeniyle toplumun menfaati ihlal edildiği için kamu davasına müdahil olur, dava sonucu hükmedilen tüm kararlara karşı kanun yoluna başvurabilir. Doğrudan mağdur/müşteki adına işlem yürütmez, onların yasal temsilcisi değildir.
Bu bakımdan suç mağdurlarının herhangi bir hak kaybına uğramamak için davalarını serbest bir avukat marifetiyle takip ettirmeleri de mümkündür.
Soru 14: Kişi şikayetinden vazgeçerse dava devam eder mi?
Şikayetten vazgeçmenin sonuçları suç tipine göre değişmektedir. Eğer suç, savcılıkça kendiliğinden takibi gereken suçlardan biri ise kamu davası devam eder. Ancak takibi şikayete bağlı suçlarda soruşturma veya ceza davası sona erer.
Soru 15: Kişinin şikayetinden vazgeçmesi Bakanlığın müdahalesini de sona erdirir mi?
Şikayetten vazgeçme hakkının kullanıldığı fiil, şikayete bağlı suçlardan ise soruşturma veya ceza davası sona ereceğinden Bakanlığımızın müdahalesi de biter.
Suçun takibi şikayete bağlı değilse ve sanık hakkında kamu davası devam ediyorsa bu durumda Bakanlığımız/İl Müdürlüğümüz her somut olaya göre bir değerlendirme yaparak davaya devam edip etmemeye karar verir.
Soru 16: Ceza davalarında Barodan avukat atanır mı?
Ceza davalarında avukatı bulunmayan sağır dilsiz kişilere, 18 yaşından küçük mağdurlara ve derdini anlatamayacak kadar malul olanlara avukat atanmaktadır.
Soru 17: Suç işleyen (Suça sürüklenen) çocukların davalarını Bakanlık takip eder mi?
Bakanlığımız, suça sürüklenen çocukları topluma kazandırmak için ilgili birimleri aracılığı ile gerekli sosyal hizmet modellerinden faydalandırmaktadır.
Ceza davalarına müdahale ancak mağdur/müşteki yanında olabileceğinden, Bakanlığımızın sanık durumundaki suça sürüklenen çocukların yanında davaya müdahil olması yasal olarak mümkün değildir.
Soru 18: Bakanlık avukatı kişi adına boşanma davası açar mı?
Boşanma davası eşlerden biri tarafından bizzat ya da avukat aracılığı ile açılır. Bakanlığımız kişi adına boşanma davası açamaz.
Soru 19: Bakanlık kişinin eski işyerinden olan alacaklarını takip eder mi?
Bakanlığımızın iş davalarında işçi ya da işverenler yanında taraf olma imkanı bulunmamaktadır. Bu konudaki başvuruların adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına yapılması ve arabulucu aşamasında anlaşılamaması halinde yetkili iş mahkemelerinde dava açılması gerekmektedir.
Soru 20: Maddi durumu yetersiz, dava açmak için avukat tutamayan kişiler ne yapmalıdır?
Adlî yardım için dava açılmadan önce yargılamanın yapılacağı mahkemeye, dava açıldıktan sonra ise yargılamayı yapan mahkemeye, icra ve iflas takiplerinde takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesine, Kanun yollarına başvuru sırasında bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a başvurulması gerekmektedir.