1970 yılında Çanakkale’de doğdu. 1992 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümünden mezun oldu. Yüksek lisans ve doktora eğitimini Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalında tamamladı.

1995 yılında Yüzüncü Yıl Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışma hayatına başlamış, 2001 yılından itibaren Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde yardımcı doçent olarak öğretim üyeliği yapmıştır. 2014 yılında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İstanbul İl Müdürü, 2016 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında daire başkanlığı, 2018 yılında genel müdür yardımcılığı görevlerini yürütmüş olup, halen Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünde Genel Müdür Yardımcısı V. olarak görevine devam etmektedir.

Çalışma hayatı ve göç konularına ilişkin çeşitli çalışmaları bulunan Mahir Gümüş, evli ve iki çocuk babasıdır.